-
08.10.2025 -
6 min czytania
Najnowsze
5 min czytania
Na czym polega dieta IF? Zasady
Intermittent Fasting (dieta IF) to dokładnie to samo, co post przerywany. Podejście nie odnosi się do rozpisanego menu czy listy wskazanych i niewskazanych produktów.
Zasady diety IF to przede wszystkim sposób organizacji dnia, w którym okna żywieniowe są przerywane okresami postu. W końcu to „post przerywany” – nazwa jest tutaj bardzo dosłowna.
- W klasycznym jadłospisie stawia się na to, by rozkład posiłków był równomierny – dba się o regularne odstępy między głównymi daniami, z ewentualnymi przerwami na mniejsze przekąski.
- A jak to wygląda w diecie IF – co jeść? Nie co, lecz kiedy. W tym podejściu przyjmuje się plan dnia ze ściśle określonym czasem, w którym dopuszczone jest jedzenie. W czasie postu nie spożywa się żadnych posiłków. Dozwolone są jedynie napoje bezkaloryczne – przede wszystkim woda, herbata bez dodatków oraz kawa bez mleka i cukru.
Wybrany jadłospis może być tak naprawdę dowolny – dobrze sprawdzi się dieta DASH, dieta wegetariańska czy nawet zamówiona dieta pudełkowa Niski IG – pod warunkiem że zadbamy o to, by posiłki spełniły nasze zapotrzebowanie i były spożywane w wyznaczonym czasie.
Sprawdź
diety NTFY
Warianty diety IF – 16/8, 14/10, „Warrior”, 5:2
- IF można realizować w kilku schematach. Poszczególne z nich różnią się długością okien żywieniowych i czasem postu. Każdy model ma swoje charakterystyczne ramy i może być dopasowany do trybu życia oraz możliwości danej osoby.
Tak naprawdę nie istnieje jeden najlepszy wariant diety IF. Skuteczność zależy od tego, czy rytm dnia pozwala nam na regularne utrzymanie wybranego planu.
- 16/8 – najczęściej wybierana forma IF. Okno żywieniowe trwa 8 godzin (np. od 10:00 do 18:00).
- 14/10 – mniej restrykcyjna odmiana IF. Okno żywieniowe jest dłuższe – trwa 10 godzin. Pozwala rozłożyć trzy posiłki w ciągu dnia. Co ciekawe, wiele osób trzyma się takich ram nieświadomie. Jedzenie późnego śniadania (np. o 11:00) i ostatniego posiłku o 21:00 to dość popularne nawyki. Czy zdrowe? Czytaj dalej.
- 20/4 („Warrior”) – najbardziej wymagający z dobowych modeli. Na jedzenie przeznacza się jedynie cztery godziny w ciągu dnia. To rozwiązanie stosują osoby, które dobrze tolerują długie przerwy bez posiłków. Trudniej jednak utrzymać w nim różnorodność diety i odpowiednią podaż niezbędnych składników odżywczych.
- 5:2 – podejście, w którym plan opiera się nie na godzinach, a na dniach. Przez pięć dni w tygodniu jadłospis wygląda „normalnie”, a w dwa dni podaż energii drastycznie spada – zwykle do około 500-600 kcal.
Dieta IF – na czym polega i czy można jeść wszystko w procesie odchudzania?
Post przerywany budzi największe zainteresowanie wtedy, gdy celem jest zmniejszenie masy ciała. W social mediach nie brakuje postów na temat skuteczności diety IF – efekty po miesiącu mogą skusić każdego. Jest jednak mały „haczyk”.
Dla wielu osób sama idea ograniczenia godzin jedzenia wydaje się atrakcyjna, bo daje poczucie większej kontroli nad posiłkami. Warto jednak zrozumieć, że IF nie zmienia podstaw fizjologii – aby tracić tkankę tłuszczową, konieczny jest ujemny bilans energetyczny, czyli stan, w którym organizm zużywa więcej energii, niż otrzymuje z pożywienia.
- To nie jest tak, że podczas okna żywieniowego można jeść „wszystko”. Jeśli w tym czasie zjemy 2-3 solidne posiłki, bez zastanawiania się nad tym co wchodzi w ich skład, nie tyle ile nie schudniemy, co nawet możemy przytyć. Mając zapotrzebowanie 2300 kcal, a wybierając 3 dania, każde po około 900 kcal, „robi się” nadwyżka energetyczna, która skutkuje gromadzeniem się tkanki tłuszczowej.
Badania porównujące post przerywany z tradycyjną dietą redukcyjną są w tym punkcie zgodne. Spadek masy ciała zachodzi w obu przypadkach, jeżeli deficyt energetyczny wynosi około 10-15%. Różnica polega wyłącznie na sposobie organizacji jedzenia:
- w jadłospisie diety IF posiłki są zaplanowane w krótszym przedziale czasowym,
- a w klasycznym modelu są rozłożone równomiernie na cały dzień.
Dla części osób łatwiejsze jest utrzymanie deficytu, gdy posiłki mają swoje wyraźne granice czasowe. Inni lepiej odnajdują się w bardziej tradycyjnym podejściu, w którym nie ma długich przerw między jedzeniem.
Wady i zalety diety IF – kto może skorzystać, a kto powinien zrezygnować?
Post przerywany nie jest rozwiązaniem dla wszystkich. Może stać się wygodnym sposobem kontroli kaloryczności, ale także źródłem trudności i pogorszenia komfortu życia.
Dlatego zawsze warto spojrzeć na IF przez pryzmat indywidualnych potrzeb, stanu zdrowia i możliwości związanych z planowaniem okien żywieniowych.
Zalety diety IF
Do zalet można zaliczyć prostotę – brak konieczności ważenia każdego produktu czy liczenia kalorii przy każdym posiłku (mimo tego, że kalorie mają znaczenie, to w ogólnych zasadach IF nie kładzie się nacisku na ich dokładne liczenie).
- Zakłada się, że ograniczenie godzin jedzenia zmniejsza liczbę okazji do podjadania i średnią wielkość spożywanych porcji.
Część osób zgłasza także lepszą koncentrację w godzinach postu – najprawdopodobniej efekt wynika z lepszej kontroli stabilności gospodarki węglowodanowej (która niestety nie zawsze występuje).
Wady diety IF
Z drugiej strony długie przerwy bez jedzenia mogą wywoływać bóle głowy, rozdrażnienie, napady głodu i trudności w utrzymaniu urozmaicenia diety. Przy bardzo krótkim oknie żywieniowym pojawia się ryzyko niedoborów pokarmowych, ponieważ trudno w tak krótkim czasie zjeść posiłki bogate we wszystkie składniki odżywcze.
IF nie jest zalecany:
- kobietom w ciąży i karmiącym (tutaj zdecydowanie rekomendujemy zdrową dietę pudełkową dla mam),
- osobom z cukrzycą,
- pacjentom z zaburzeniami odżywiania,
- dzieciom i młodzieży.
Dieta IF – jak długo stosować i czy warto?
Post przerywany jest jedną z opcji. Nie jest „dietą cud” ani uniwersalnym rozwiązaniem, ale może być narzędziem, które ułatwia utrzymanie deficytu energetycznego.
Jego skuteczność w redukcji masy ciała jest porównywalna do klasycznych diet odchudzających, dlatego przed wprowadzeniem zmiany nawyków warto zadać sobie pytanie, czy tak duże restrykcje są nam potrzebne.
Zdrowa dieta to taka, która spełnia wszystkie nasze potrzeby – te żywieniowe, ale przy tym praktyczne – i jednocześnie jest możliwa do utrzymania w dłuższej perspektywie.
Czy dieta IF taka jest? To zależy od Ciebie.
Bibliografia
- Kraśnik, W., Jankowska, O., Osmański, R., Warchoł, W., Mardas, M., & Stelmach-Mardas, M. (2023). Wady i zalety stosowania intermittent fasting u chorych otyłych i osób zdrowych. Forum Zaburzeń Metabolicznych, 14, 4.
- Song, D. K., & Kim, Y. W. (2023). Beneficial effects of intermittent fasting: a narrative review. Journal of Yeungnam Medical Scienced & nutrition re, 40(1), 4-11.
- Welton, S., Minty, R., O’Driscoll, T., Willms, H., Poirier, D., Madden, S., & Kelly, L. (2020). Intermittent fasting and weight loss: Systematic review. Canadian Family Physician, 66(2), 117-125.
- Gu, L., Fu, R., Hong, J., Ni, H., Yu, K., & Lou, H. (2022). Effects of intermittent fasting in human compared to a non-intervention diet and caloric restriction: a meta-analysis of randomized controlled trials. Frontiers in nutrition, 9, 871682.
- Semnani-Azad, Z., Khan, T. A., Chiavaroli, L., Chen, V., Bhatt, H. A., Chen, A., … & Sievenpiper, J. L. (2025). Intermittent fasting strategies and their effects on body weight and other cardiometabolic risk factors: systematic review and network meta-analysis of randomised clinical trials. BMJ, 389.
