-
07.03.2025 -
5 min czytania
Najnowsze
9 min czytania
W teorii wygląda obiecująco, ale czy faktycznie warto ją stosować?
Dieta norweska – na czym polega i jakie są jej zasady?
Dieta norweska jest modelem żywienia, który zakłada stosowanie dwutygodniowego jadłospisu o bardzo niskiej kaloryczności. Mało tego, kompozycje posiłków, które wchodzą w jego skład, powinny być ograniczone do kilku produktów.
Przepisy diety norweskiej koncentrują się na wysokiej zawartości białka przy równocześnie minimalnej ilości tłuszczów i węglowodanów (bo przecież z czegoś te kalorie trzeba „obciąć”…).
Model narzuca ścisłe przestrzeganie wyznaczonego jadłospisu. Nie ma w nim miejsca na odstępstwa czy indywidualne dostosowanie kaloryczności do potrzeb organizmu – co już na wstępie pozwala wyrobić sobie pierwszą opinię. Dieta norweska z pewnością nie będzie zgodna z racjonalnymi zasadami żywienia. Do tego nawet sami propagatorzy podkreślają, że powtarzanie jej częściej niż raz na kilka miesięcy jest odradzane ze względu na ryzyko niedoborów.
Przyjrzyjmy się bliżej temu, z jakich produktów składa się jadłospis diety norweskiej na 14 dni.
Zalecane produkty – co można jeść na diecie norweskiej?
Lista dozwolonych produktów jest dość krótka.
- Podstawą diety są jajka oraz chude mięso (drób i białe ryby).
- Dopuszczalne są również warzywa o niskiej zawartości węglowodanów (głównie pomidory, brokuły i sałata).
- Niektóre warianty uwzględniają owoce cytrusowe, jednak inne całkowicie je eliminują.
Z menu wyklucza się większość produktów zawierających węglowodany (pełnoziarniste zboża, kasze, ryż i pieczywo). Niektórych może to skłaniać do porównywania zasad diety norweskiej do diety LCHF lub keto. Jest to jednak błędny trop, ponieważ w tym przypadku niedozwolone są również tłuszcze pochodzenia roślinnego i zwierzęcego – ten element budzi spore kontrowersje. Kwasy tłuszczowe są nam przecież niezbędne.
Potencjalne efekty diety norweskiej – czy można na niej schudnąć?
Czy dieta norweska działa? Odpowiedź na to pytanie jest prosta – może i stracisz kilka kilogramów, jednak na pewno nie w sposób zdrowy i trwały.
Restrykcyjna redukcja kalorii, niski udział tłuszczów i węglowodanów oraz monotonia diety sprawiają, że organizm szybko zaczyna wykorzystywać zgromadzone zapasy energii. To normalny proces fizjologiczny, który zachodzi w okresach głodu. W krótkim czasie faktycznie prowadzi to do spadku masy ciała, który jednak w dużej mierze wynika z utraty wody i masy mięśniowej, a nie wyłącznie ze spalania tkanki tłuszczowej.
Kiedy po zakończeniu diety powracasz do normalnego sposobu żywienia, organizm dąży do odbudowania utraconych rezerw. Ponieważ podczas stosowania diety norweskiej metabolizm spowalnia, po jej zakończeniu często dochodzi do szybkiego przybierania na wadze. Efekt jojo jest gwarantowany.
Niektóre wersje tej diety sugerują, że wpływa ona na metabolizm w sposób trwały, pobudzając spalanie tkanki tłuszczowej nawet po zakończeniu jej stosowania. W rzeczywistości brak na to jakichkolwiek dowodów naukowych.
Istnieje wiele wariacji na temat „zdrowej diety” – dieta norweska, jadłospis paleo, dieta samuraja czy menu sirt. Często lubimy sięgać po modne rozwiązania. Należy jednak pamiętać, że żadne z nich nie będzie dla nas lepsze, niż to, które opiera się na różnorodnych i wysoko odżywczych produktach.
Sprawdź
diety NTFY
Zalety, które wymieniają zwolennicy diety norweskiej – czy są rzeczywiście uzasadnione?
Niektórzy uważają, że dieta norweska może pomóc w zmianie nawyków żywieniowych, ponieważ eliminuje wysoko przetworzoną żywność, cukier oraz nadmiar tłuszczów. Problem w tym, że tak skrajne restrykcje są zwyczajnie zbyt radykalne i na pewno nie prowadzą do budowania zdrowych nawyków.
Czy warto stosować dietę norweską? Zagrożenia, o których warto wiedzieć
Szybka utrata masy ciała wydaje Ci się kusząca? Nie myśl o efektach diety norweskiej po tygodniu. Weź pod uwagę długoterminowe konsekwencje. Jednym z największych zagrożeń (które przy tak ubogim menu można brać za pewnik) jest ryzyko niedoborów żywieniowych.
Z czym należy się liczyć? Ze znacznym osłabieniem siły mięśniowej, zaburzeniami pracy układu nerwowego, spadkiem odporności i problemami hormonalnymi. Monotonia diety i niska kaloryczność sprzyjają także problemom z koncentracją, przewlekłemu zmęczeniu i pogorszeniu nastroju.
Jak może wyglądać jadłospis diety norweskiej?
- Śniadanie: sałata z ogórkiem i piersią kurczaka.
- Obiad: duszony dorsz z cukinią i pomidorami.
- Kolacja: jajka na twardo i sałatka z rukoli.
Pomyśl – czy nie lepiej postawić na pięcio-posiłkowe, dobrze zbilansowane i zdrowe menu redukcyjne?
Bibliografia
- Rychlik, E., Stoś, K., Woźniak, A., Mojskiej, H. (2024). Normy żywienia dla populacji Polski. Warszawa: Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – Państwowy Instytut Badawczy.
- Kłosiewicz-Latoszek, L., & WB, S. (2011). Kontrowersje wokół diet odchudzających [Controversy concerning weight reducing diets]. Post Nauk Med, 24(9), 790-794.
- Cybulska, C., Marcinkowska, E., & Grzymisławski, M. (2018). Głodowanie z wyboru―konsekwencje zdrowotne. In Forum Zaburzeń Metabolicznych (Vol. 9, No. 1, pp. 1-8).
