- 10.08.2022
- 7 min czytania
Zdrowe odżywianie a ortoreksja: jak nie dać się obsesji?
W poszukiwaniu idealnej sylwetki chętnie podążamy za ulotnymi trendami. Wzorując się na celebrytach, stosujemy rygorystyczne diety i wdrażamy nieuzasadnione ograniczenia żywieniowe. Takie zachowanie, jeżeli utrzymuje się latami, może indukować zaburzenia odżywiania. Jednym z nich jest ortoreksja. Na czym polega ta przypadłość i jak chudnąć zdrowo?
Z czego wynikają zaburzenia odżywiania?
Zaburzenia odżywiania to grupa schorzeń, które potrafią znacząco obniżyć komfort życia. Składa się na nie szereg przypadłości, jak bulimia, anoreksja, jadłowstręt, czy wreszcie, ortoreksja. Zbiorczo znalazły się one w grupie schorzeń F50 według klasyfikacji chorób ICD-10.
Etiologia zaburzeń odżywiania jest trudna do ustalenia i niejednokrotnie wymaga konsultacji nie tylko z dietetykiem, ale również psychiatrą. Najczęstsze powody takich problemów to:
- brak samoakceptacji;
- konflikty z rodziną lub rówieśnikami;
- perfekcjonizm lub presja ze strony środowiska.
W dobie kultury mass mediów zaburzenia odżywiania stały się istotnym problemem. Wzorując się (niekiedy nawet nieświadomie) na sylwetkach modelek, aktorów i sportowców bardzo łatwo zatracić zdrowy osąd.
Niestety leczenie tego rodzaju przypadłości jest skomplikowane, czasochłonne i wymaga bardzo dużo pracy ze strony osoby chorej. Niekiedy jedynym rozwiązaniem okazuje się psychoterapia lub farmakoterapia.
Zaburzenia odżywiania trudno rozpoznać we wczesnym stadium. Często problem spożywania niedopasowanych do zapotrzebowania ilości pożywienia jest zrzucany na karb stresu i braku czasu. Dlatego walka z takimi chorobami jak ortoreksja powinna być prowadzona od wykrycia pierwszych, niepokojących symptomów.
Sprawdź
diety NTFY
Na czym polega ortoreksja?
Na pierwszy rzut oka ortoreksja jest zupełnie niegroźna. Przecież dążymy do tego, aby zdrowo się odżywiać, prawda? U ortorektyków problem sprowadza się jednak do nadmiernej kontroli ilości, jakości i „czystości” spożywanego pożywienia.
Co gorsza, działania polegające na eliminacji kolejnych składników z diety nie zawsze są poparte naukowymi przesłankami. Znacznie częściej przemawiają za tym indywidualne przekonania i myślenie życzeniowe.
Ortoreksję można rozpoznać po następujących objawach:
- lęk przed spożywaniem posiłków w lokalach gastronomicznych;
- potrzeba samodzielnego przygotowywania wszystkich posiłków;
- obsesyjne liczenie kalorii i dokonywanie pomiarów masy oraz składu ciała;
- stosowanie żywieniowych restrykcji, nieuzasadnionych stanem zdrowia.
Co istotne, na ortoreksję mogą być w większym stopniu narażone osoby, które wcześniej cierpiały np. na anoreksję lub bulimię, a także sportowcy, którzy przykładają ogromną wagę do swojego menu.
Rozwinięta ortoreksja może stanowić niebezpieczeństwo dla zdrowia z uwagi na:
- ryzyko wyindukowania chorób układu pokarmowego;
- niedobór makro- i mikroskładników odżywczych;
- brak zbilansowanych posiłków;
- unikanie socjalizacji z rodziną i znajomymi i związany z tym dyskomfort psychiczny.
Warto także wspomnieć, że ortorektycy walczą z nieustannym brakiem czasu, który pochłaniają zakupy spożywcze i czas spędzony w kuchni.
Pomocne w diagnozowaniu ortoreksji mogą być specjalne testy. W praktyce stosuje się ich kilka – starsze obejmują Test Bratmanna, Test ORTO-15. Nieco nowszy zaś, choć rzadziej stosowany, to Dusseldorf Orthorexia Scale.
Jak zdrowo schudnąć?
W większości przypadków zdrowe chudnięcie nie wymaga wdrażania wyszukanych i bardzo skomplikowanych metod. Oczywiście nie dotyczy to osób, które znajdują się na dietach medycznych. W ich przypadku ograniczenia żywieniowe podyktowane są stanem zdrowia, przyjmowanymi lekami, czy zaleceniami w zakresie trybu życia.
Jeżeli chcesz zdrowo schudnąć, spróbuj zacząć od małych kroków. W ten sposób wykształcisz u siebie nawyki, które później będzie łatwiej utrzymać:
- dbaj o nawodnienie organizmu – to gwarancja sprawnego procesu trawienia, utrzymania wydolności i dobrego samopoczucia;
- znajdź czas na aktywność fizyczną – ruch pozwoli Ci w naturalny sposób zwiększyć wydatek kaloryczny i ułatwi dbanie o wymarzoną sylwetkę;
- zwiększ spożycie białka w diecie – proteiny działają termogenicznie i przyspieszają spalanie tkanki tłuszczowej, bezpieczna ilość białka w diecie to 2 g na kilogram masy ciała;
- zadbaj o zdrowy i długi sen – wypoczynek trwający 6 do 8 godzin nie tylko odświeża umysł, ale reguluje też gospodarkę hormonalną. Przewlekle podniesiony poziom kortyzolu powoduje uczucie zmęczenia i przyczynia się do spożywania nadmiernej ilości pożywienia, utrudniając regulację masy ciała.
Pamiętaj, że zdrowe chudnięcie to proces, który powinien być rozłożony w czasie. Zbyt szybka utrata masy ciała może powodować problemy zdrowotne i zaburzenie równowagi hormonalnej. Przyjmuje się, że bezpieczna utrata masy ciała wynosi między 0,5-0,7 kg na tydzień.
Nie masz pomysłu, jak zacząć dbać o dietę? Nie szkodzi! Wypróbuj diety Nice To Fit You. To gwarancja zbilansowanych posiłków o precyzyjnie dobranej kaloryczności. Sam wybierasz, czy wolisz menu wegańskie, wegetariańskie, a może wysokobiałkowe, uwzględniające wysoką aktywność fizyczną. Nie musisz też martwić się o jakość posiłków. Czuwa nad nią zespół wykwalifikowanych dietetyków i kucharzy.
Nice To Fit You – dieta, z którą wszystko można
Nasza Oferta
Twój wybór
Bibliografia:
https://dietetycy.org.pl/jak-chudnac/
https://dietetycy.org.pl/ortoreksja/
https://dietetycy.org.pl/ortoreksja-nie-tylko-obsesja-na-punkcie-zdrowego-odzywiania/
https://dietetycy.org.pl/ortoreksja-test-dusseldorf-orthorexia-scale-nowe-narzedzie-do-diagnostyki/
https://www.healthline.com/nutrition/orthorexia-nervosa-101#basics