-
19.01.2023 -
8 min czytania
Najnowsze
6 min czytania
Czy kawa jest zdrowa?
Dane z drugiej połowy 2022 roku pokazują, że niemal 70% Polaków pije kawę raz lub dwa razy dziennie. Chętnie w ten sposób zaczynamy dzień, a aromatyczny napar pobudza i dodaje motywacji do działania w nadchodzącym dniu. Czy kawa jest zdrowa i co powinieneś o niej wiedzieć?
Zdrowotne właściwości kawy
Wbrew pozorom kawa ma nie tylko działanie pobudzające. W jej ziarnach znajduje się wiele związków istotnych z punktu widzenia zdrowia organizmu. Które z nich są najważniejsze?
Sód i potas są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Wspierają również gospodarkę wodną, a potas bierze udział w syntezie niektórych białek i hormonów (m.in. hormonów nadnerczy). Magnez zapewnia prawidłową pracę mięśni szkieletowych oraz mięśnia sercowego. Z kolei wapń to składnik budulcowy kości.
Zawartość poszczególnych składników odżywczych jest silnie związana z rodzajem kawy i sposobem jej zaparzenia, a także temperaturą wody użytej do zalania naparu. Kawa rozpuszczalna zawiera ich znacznie mniej niż napój przygotowany w ekspresie ciśnieniowym.
Dzięki wysokiej zawartości kwasu chlorogenowego i kawowego kawa działa przeciwzapalnie i antyoksydacyjnie, likwidując wolne rodniki niszczące nasze komórki. Niektóre prace naukowe wiążą nawet kawę ze zmniejszonym ryzykiem wystąpienia wielu chorób, w tym cukrzycy typu 2., Alzheimera i Parkinsona oraz chorób wątroby. Nie ulega więc wątpliwości, że w umiarkowanych ilościach kawa jest zdrowa.
Warto jednocześnie zwrócić uwagę, że substancje zawarte w kawie przejściowo ograniczają wchłanianie żelaza. Jeśli ją lubisz, rób przynajmniej 1-godzinne przerwy między posiłkiem a „małą czarną”. Dodatkowo w kawie znajdują się szczawiany, które zmniejszają wchłanianie wapnia z pożywienia oraz akrylamid, który ma działanie potencjalnie rakotwórcze (teza nie została potwierdzona jednoznacznie).
Kawa, a ciśnienie tętnicze i serce
Przyjęło się sądzić, że ze względu na zawartość pobudzającej kofeiny spożywanie dużych ilości kawy działa negatywnie na serce oraz podwyższa ciśnienie tętnicze. Czy rzeczywiście tak jest?
U osób, które nie są przyzwyczajone do picia kawy po jej spożyciu dochodzi do wzrostu ciśnienia tętniczego. Efekt ten jednak zanika wraz z adaptacją organizmu. Brakuje jednak jednoznacznych danych, które potwierdzałyby, że kofeina jest odpowiedzialna za szkody w obrębie serca lub układu naczyniowego. Wręcz przeciwnie, jej niewielkie dawki działają prozdrowotnie.
Na szczególną uwagę zasługuje kawa zielona, która ze względu na wysoką zawartość kwasu chlorogenowego wręcz obniża ciśnienie tętnicze. Warto jednak zwrócić uwagę, że łączenie ze sobą kofeiny z różnych źródeł (np. kawy, energy drinków, suplementów ułatwiających odchudzanie) utrudnia ocenę, ile tak naprawdę przyjęto substancji aktywnej. W efekcie nieświadomie spożywamy dziennie 500-600 mg lub nawet więcej kofeiny dziennie. Wpływ takiej dawki na metabolizm i ciśnienie jest trudny do przewidzenia.
Niezależnie od wpływu kofeiny na nasz układ sercowo-naczyniowy powinny na nią uważać kobiety w ciąży. Uważa się, że nadmierne spożycie kofeiny (w ilości przekraczającej 300 mg na dobę) może powodować obniżenie masy dziecka, a także przedwczesny poród. Warto zdawać sobie sprawę, że „moc” niewielkiej filiżanki w zależności do rodzaju i sposobu przygotowania ziaren to między 80 a 120 mg kofeiny. W praktyce za bezpieczne można uznać 2 do 3 filiżanek kawy. Aby nie ryzykować przekroczenia tej granicy, rozważ przejściową zamianę klasycznej kawy na jej bezkofeinową wersję.
Sprawdź
diety NTFY
Czy kawa przeszkadza w odchudzaniu?
Zwykła czarna kawa, która została zalana wyłącznie gorącą wodą bez żadnych dodatków smakowych ma 0 kilokalorii co oznacza, że w żaden sposób nie wpływa na efekty odchudzania. Nie można jednak zapominać, że w wielu kawiarniach serwuje się kawy z dodatkiem mleka, cukru lub smakowych syropów, które są źródłem głównie węglowodanów prostych.
Oczywiście wypicie kawy smakowej raz na jakiś czas nikomu nie zaszkodzi, ale zdecydowanie nie warto włączać jej do stałego jadłospisu, zwłaszcza jeśli zależy Ci na redukcji masy ciała. Znajdujące się w nich cukry łatwo odkładają się w postaci tkanki tłuszczowej, a same dodatki smakowe są często wzbogacone o konserwanty, których w miarę możliwości należy unikać.
Ze względu na pobudzające właściwości kawa pozwala na wykonanie dłuższego oraz intensywniejszego treningu, co pośrednio ułatwia odchudzanie.
Wpływ kawy na metabolizm
Spożywanie kawy działa stymulująco na metabolizm człowieka. Dzieje się tak, ponieważ ziarna kawy oprócz kofeiny zawierają wiele związków biologicznie czynnych, wśród których można wymienić teobrominę, teofilinę oraz wspomniany już kwas chlorogenowy.
Substancje te mobilizują organizm do sięgania po zapasy tkanki tłuszczowej jako źródła energii. Kofeina zwiększa również termogenezę, czyli ilość produkowanej energii cieplnej, a co za tym idzie podnosi wskaźnik spoczynkowej przemiany materii. W badaniach publikowanych przez American Journal of Clinical Nutrition wykazano, że doustne podanie kofeiny w ilości 100 mg powodowało u pacjentów zwiększenie zużycia energii o 80 do nawet 150 kilokalorii. Mając na względzie, że zalecany deficyt kaloryczny przy odchudzaniu to około 200-300 kcal, zysk jest całkiem spory!
Czy kawa szkodzi?
Podobnie jak większość innych substancji, również kawa szkodzi w nadmiarze. Spożywanie jej w ilości przekraczającej 0,5 g może powodować przyspieszenie i niemiarowość rytmu serca, wzmożoną diurezę, nudności, wymioty i osłabienie.
Za dawkę śmiertelną dla osoby dorosłej uważa się około 10 g substancji, która prowadzi do migotania komór serca. Przyjmowanie wysokich dawek kofeiny przez długi czas powoduje kofeinizm, czyli po prostu uzależnienie od substancji czynnej. Za objawy uznaje się m.in.:
- niepokój;
- lęk drażliwość;
- drżenie mięśni;
- zaburzenia funkcjonowania przewodu pokarmowego (biegunka, nudności, wymioty);
- brak odczuwania pozytywnych efektów spożycia kofeiny.
Na spożycie dużej ilości kawy powinny zwrócić uwagę również osoby, które często przyjmują leki z grupy NLPZ (np. aspiryna, ibuprofen), które potęgują działanie substancji czynnych.
Co zamiast kawy?
Jeśli szukasz alternatywy dla zwykłej kawy, najpierw wypróbuj jej wersję bezkofeinową. Smakuje podobnie, ale zawiera bardzo niewielkie (lub nawet wcale) ilości substancji pobudzających. Innym wyborem może być popularna Inka, kawa z cykorii lub kawa żołędziowa.
W zdrowej diecie jak najbardziej jest miejsce na kawę. Warto jednak spożywać ją z umiarem i cieszyć się pysznym, głębokim smakiem i aromatem naparu.
Nice To Fit You – dieta, z którą wszystko można
Nasza Oferta
Twój wybór
Smart 10 dań
do wyboru w codziennym menu!
od 59,90 zł / dzień
Basic 20 dań
do wyboru w codziennym menu!
od 69,99 zł / dzień
Plus 35 dań
do wyboru w codziennym menu!
od 78,49 zł / dzień
Super 50 dań
do wyboru w codziennym menu!
od 88,49 zł / dzień
Bibliografia:
