-
04.05.2022 -
9 min czytania
Najnowsze
Zdrowe odżywianie a ortoreksja: jak nie dać się obsesji?
Spożywanie zdrowych posiłków to dla wielu osób coś znacznie więcej niż tylko przelotna moda. To recepta na codzienność, sposób wyrażenia siebie, dbałość o zdrowie i dobrą formę. Granice między zbilansowaną dietą a zaburzeniami odżywiania niekiedy mogą się jednak zacierać. Jednym z możliwych skutków utraty dystansu do diety jest ortoreksja. Jak ją rozpoznać i jak się jej nie dać?
Skąd biorą się zaburzenia odżywiania?
Zaburzenia odżywiania to grupa jednostek chorobowych o podłożu psychicznym, które znalazły się na międzynarodowej liście klasyfikacji chorób ICD-10 pod pozycją F50. Po przeprowadzeniu diagnozy powinny być one leczone poprzez psychoterapię, zmianę nawyków, a w ostateczności również farmakologicznie.
Do dzisiaj medycyna nie wypracowała jednolitego stanowiska co do tego, co powoduje zaburzenia odżywiania. Wskazuje się na kilka czynników działających równolegle i w zmiennym natężeniu. Podłoże problemów może mieć naturę:
- genetyczną
Ustalono, że osoby, w których rodzinie występują zaburzenia odżywiania, są narażone kilkukrotnie bardziej na wystąpienie u nich zbliżonych objawów. Zależność została potwierdzona na przykładzie badań bliźniaków jednojajowych.
- psychospołeczną
Zaburzenia łaknienia natury psychicznej częściej występują u osób, które w wieku dziecięcym znajdowały się pod opieką kontrolujących rodziców. Chodzi nie tyle o ciągłą krytykę, ile o rygorystyczne podejście do odżywiania, sportu, kontrolowania masy ciała i ograniczeń z tym związanych.
- kulturową
Ogromnie istotną rolę w rozwoju zaburzeń odżywiania odgrywają niestety media. Kształtują one i przekazują wizerunek osób idealnie zbudowanych, szczupłych, umięśnionych, utożsamiając go z powodzeniem społecznym i zawodowym. W efekcie prowadzi to do rozpowszechnienia przekonania, że dbałość o własne ciało jest równoznaczne z poczuciem sprawczości i dążeniem do sukcesu.
Oczywiście w każdym przypadku zaburzenia odżywiania mogą przybrać inną postać. Może to być m.in. anoreksja, bulimia, bigoreksja lub ortoreksja. Na czym polega ta ostatnia przypadłość i jakie są jej objawy?
Sprawdź
diety NTFY
Czym jest ortoreksja i jak ją rozpoznać?
Ortoreksja to obsesyjna dbałość o jakość spożywanych posiłków. Choć sama idea świadomego odżywiania jest jak najbardziej pozytywna, ortorektycy zupełnie ją wypaczają. Do typowych objawów, które mogą sugerować występowanie ortoreksji zalicza się:
- restrykcyjne liczenie kalorii,
- eliminacja produktów, które w przekonaniu chorego są niezdrowe,
- rygorystyczne przeprowadzanie intensywnych treningów,
- samodzielne przygotowywanie wszystkich posiłków,
- odmowa spożywania jedzenia poza domem,
- obsesyjne sprawdzanie składu każdego produktu w sklepie.
Co ciekawe, zaangażowanie ortorektyka w tematykę odżywiania nie zawsze idzie w parze z jego wiedzą. Wybory żywieniowe często dyktują kolorowe pisma, artykuły na portalach społecznościowych, a nie rozmowa z dietetykiem i wyniki badań.
Do diagnozy ortoreksji służy szereg testów. Starsze narzędzia to m.in. Test Bratmana i ORTO-15. Nowsze rozwiązanie to np. Dusseldorf Orthorexia Scale.
Można zastanawiać się, co złego wynika z tak drobiazgowego podejścia do odżywiania. Wbrew pozorom ortoreksja to poważne schorzenie, które może wyrządzić wiele szkód nie tylko w organizmie. Do jej skutków zalicza się m.in.:
- Niedobór witamin i minerałów
Wynika on z faktu przyrządzania posiłków pozbawionych wielu składników, które zostały uznane przez chorego za niewystarczająco zdrowe.
- Niechęć do wspólnego spożywania posiłków
Ortorektycy mogą celowo unikać spotkań ze znajomymi lub rodziną, ponieważ spożywanie tych samych posiłków co inni, kojarzy im się z łamaniem swoich zasad, reguł i sabotowaniem własnych wysiłków.
- Trudności w zarządzaniu czasem
Ortoreksja pociąga za sobą konieczność częstego robienia zakupów i spędzania ogromnych ilości czasu w kuchni.
Warto pamiętać, że dieta to sposób odżywiania, który powinien być zawsze dopasowany do potrzeb konkretnej osoby. Nigdy nie polega ona na nierozważnym eliminowaniu kolejnych produktów z jadłospisu!
Na czym polega zdrowe odżywianie?
Zdrowe odżywianie to takie, które dostarcza naszemu organizmowi nie tylko odpowiednią ilość kalorii, ale także:
- wszystkie makroskładniki i mikroskładniki w odpowiedniej ilości,
- witaminy i minerały,
- wodę.
Dieta zawsze musi uwzględniać stan zdrowia konkretnej osoby, jej potrzeby i preferencje smakowe. W inny sposób muszą być skomponowane posiłki dla sportowca, a inaczej wygląda menu pracownika, który wykonuje pracę siedzącą.
Na zdrowe odżywianie składa się również ilość i gęstość energetyczna poszczególnych posiłków, dopasowanie pór jedzenia. Dbanie o te wszystkie rzeczy samemu potrafi być czasochłonne i wymaga sporej wiedzy na temat żywienia i funkcjonowania organizmu.
Jeżeli zależy Ci na zdrowym odżywianiu, ale nie chcesz spędzać długich godzin w kuchni, sprawdź menu Nice To Fit You. Wiemy, że w dietetyce nie ma uniwersalnych rozwiązań, dlatego mamy dla Ciebie m.in. zbilansowaną dietę Daily, ekskluzywne posiłki Foodie, czy ProActive od naszego trenera personalnego. Znajdź to, czego potrzebujesz!
Nice To Fit You: Dieta, z którą wszystko można!
Nasza Oferta
Twój wybór
Plus 35 dań
do wyboru w codziennym menu!
od 73,99 zł / dzień
Tylko w aplikacji
Zamawiaj dania jak w restauracji a la carte!
W Select codziennie czeka na Ciebie szeroki wybór posiłków, które możesz zamawiać na konkretny dzień i dla dowolnej liczby osób. Ciesz się pysznymi i zdrowymi daniami bez żadnych zobowiązań.
Wieprzowina duszona w sosie BBQ ze szczypiorkiem, pieczone frytki ziemniaczane
4,4
Malinowy jogurt z płatkami migdałów i herbatnikową posypką
4,6
Makaron razowy z sosem serowo-brokułowym z kurczakiem
4,6
Grzanki z pomidorowym pesto i wegańskim serem, rukola z papryką
4,5
Krem pomidorowy z pesto bazyliowym
4,5
Burger z batata i ciecierzycy z czerwoną cebulą w bułce z sezamem, sałata lodowa z ogórkiem kiszonym i rzodkiewką
4,6
Chili con carne, ryż brązowy
4,6
Samosy z kurczakiem tikka masala, jogurt naturalny
4,6
Kanapka razowa z pomidorowym pesto, roszponką i żółtym serem, pikle z ogórków
4,6
Waniliowa owsianka z crunchem z preparowanymi ziarnami, orzechami i surowym kakao, gruszka
0
Lubelski cebularz z makiem
4,4
Smoothie: truskawka, jabłko, kiwi, banan, mięta
4,7
Tarta snickers od MrFit-trener
4,7
Drożdżowa bułeczka z bitą śmietaną, jabłko, winogrona
4,8
Sałatka z tuńczykiem, jajkiem i brązowym ryżem, sos musztardowy
4,4
Tradycyjne brownie
4,5
Keto karkówka duszona w sosie teriyaki, ryż kalafiorowy, warzywa stir-fry
4,5
Tajska keto zupa z pieczarkami i wołowiną
4,5
Roladka z indyka z szafirem, szpinakiem i suszonymi pomidorami, sos pomidorowy, kasza jaglana, surówka porowa
4,3
Czekoladowy keto pudding chia z masłem orzechowym, mus malinowy, kiwi
4,6
Śniadaniowy keks bananowy z żurawiną, czekoladowy serek wegański, ananas i kiwi
4,5
Bajgiel z pastą jajeczną z suszonymi pomidorami i rukolą, pomidorki
4,8
Migdałowa keto babka na bazie oliwy, jogurt grecki
4,5
Śliwki pod kokosową kruszonką, budyń kokosowy
4,5
Klasyczne angielskie ciasto cytrynowe
4,6
Cypryjski gulasz z halloumi, białą fasolką, migdałami i wędzoną papryką, pita pszenna
4,7
Sałatka z jajkiem, pomidorkami, czerwoną cebulą, szpinakiem, sos winegret
4,4
Keto muffinki jajeczne z kiełbasą i szczypiorkiem, domowy keczup, świeże warzywa
4,4
Keto fritatta z cukinią, boczkiem i greckim serem, świeże warzywa z migdałami i suszonymi pomidorami
4,4
Potrawka z czarną soczewicą, mlekiem kokosowym i warzywami, mix ryżu
4,4
Włoska zapiekanka makaronowa z ragu alla bolognese, mieszanka sałat z pomidorkami, sos winegret
4,5
Grahamka z pastą z makreli i roszponką, pikle
4,5
Naleśniki z serem cheddar, suszonymi pomidorami i rukolą, słupki papryki i ogórka
4,5
Keto gołąbki bez zawijania w sosie pomidorowym z mascarpone, maślane puree z pietruszki
4,5
Pieczone marokańskie marchewki z kaszą bulgur i granatem, dressing z nutą sezamu
4,5
Keto sałatka tacos z cheddarem, awokado i pomidorami, sos winegret
4,3
Keto ciasteczka orzechowe
4,4
Paneer tikka masala z pitą
4,5
Francuski croissant maślany, serek śmietankowy z pieprzem, szynka dojrzewająca, rukola z pomidorkami
4,7
Gulasz z niemięsem pełnym umami, papryką i marchewką, mix kasz, surówka koperkowa
4,4
Mini omlety białkowo-tłuszczowe, twarożek straciatella, sos truskawkowy
4,5
Fit blondie z białej fasoli od MrFit trenera
4,6
Pasta z kurczaka z orzechami włoskimi, chleb razowy; ogórek, rzodkiewka
4,6
Polędwica z dorsza w sosie miso z papryką i groszkiem cukrowym, makaron ryżowy
4,4
Barszcz ukraiński ze śmietaną sojową
4,5
Keto kalafiorowe hash browns, kwaśna śmietana ze szczypiorkiem
4,5
Ciabatta z koperkowym twarożkiem ze skórką z cytryny i wędzonym łososiem, rukola z suszonymi pomidorami
4,7
Deser migdałowy z sosem malinowym i ciasteczkami amaretti
4,8
Polędwiczka wieprzowa w sosie koperkowym z ziemniakami, mizeria
4,6
Gnocchi alla Trapanese ze świeżym tymiankiem, słupki cukinii pieczone w maślanej emulsji
4,5
Chlebek bananowy
4,6
Mieszanka orzechowa SALTED CARAMEL
4,9
Bibliografia:
https://dietetycy.org.pl/ortoreksja-test-dusseldorf-orthorexia-scale-nowe-narzedzie-do-diagnostyki/
https://dietetycy.org.pl/ortoreksja-nie-tylko-obsesja-na-punkcie-zdrowego-odzywiania/
https://dietetycy.org.pl/ortoreksja/
https://www.livescience.com/orthorexia.html
https://www.healthline.com/nutrition/orthorexia-nervosa-101#basics
