Poradnik 4 min czytania 04.05.2022

Czym jest ortoreksja – jak zdrowo się odżywiać?

Średnia ocena: 4.57

NTFY

ororeksja - zdrowa dieta, zaburzanie odżywiania

Podziel się opinią

Udostępnij artykuł

100% Vegan

W 100% roślinna dieta. Bez mięsa, nabiału, jaj, ryb i miodu. Odpowiedniki znanych dań. Certyfikaty V-Label & Viva!

Zamów dietę

Zobacz wiecej

Spis treści

Zdrowe odżywianie a ortoreksja: jak nie dać się obsesji?

Spożywanie zdrowych posiłków to dla wielu osób coś znacznie więcej niż tylko przelotna moda. To recepta na codzienność, sposób wyrażenia siebie, dbałość o zdrowie i dobrą formę. Granice między zbilansowaną dietą a zaburzeniami odżywiania niekiedy mogą się jednak zacierać. Jednym z możliwych skutków utraty dystansu do diety jest ortoreksja. Jak ją rozpoznać i jak się jej nie dać?

Skąd biorą się zaburzenia odżywiania?

Zaburzenia odżywiania to grupa jednostek chorobowych o podłożu psychicznym, które znalazły się na międzynarodowej liście klasyfikacji chorób ICD-10 pod pozycją F50. Po przeprowadzeniu diagnozy powinny być one leczone poprzez psychoterapię, zmianę nawyków, a w ostateczności również farmakologicznie.

Do dzisiaj medycyna nie wypracowała jednolitego stanowiska co do tego, co powoduje zaburzenia odżywiania. Wskazuje się na kilka czynników działających równolegle i w zmiennym natężeniu. Podłoże problemów może mieć naturę:

genetyczną

Ustalono, że osoby, w których rodzinie występują zaburzenia odżywiania, są narażone kilkukrotnie bardziej na wystąpienie u nich zbliżonych objawów. Zależność została potwierdzona na przykładzie badań bliźniaków jednojajowych.

psychospołeczną

Zaburzenia łaknienia natury psychicznej częściej występują u osób, które w wieku dziecięcym znajdowały się pod opieką kontrolujących rodziców. Chodzi nie tyle o ciągłą krytykę, ile o rygorystyczne podejście do odżywiania, sportu, kontrolowania masy ciała i ograniczeń z tym związanych.

kulturową

Ogromnie istotną rolę w rozwoju zaburzeń odżywiania odgrywają niestety media. Kształtują one i przekazują wizerunek osób idealnie zbudowanych, szczupłych, umięśnionych, utożsamiając go z powodzeniem społecznym i zawodowym. W efekcie prowadzi to do rozpowszechnienia przekonania, że dbałość o własne ciało jest równoznaczne z poczuciem sprawczości i dążeniem do sukcesu.

Oczywiście w każdym przypadku zaburzenia odżywiania mogą przybrać inną postać. Może to być m.in. anoreksja, bulimia, bigoreksja lub ortoreksja. Na czym polega ta ostatnia przypadłość i jakie są jej objawy?

Daily

Smart

Smart Wege

Poznaj diety

Czym jest ortoreksja i jak ją rozpoznać?

Ortoreksja to obsesyjna dbałość o jakość spożywanych posiłków. Choć sama idea świadomego odżywiania jest jak najbardziej pozytywna, ortorektycy zupełnie ją wypaczają. Do typowych objawów, które mogą sugerować występowanie ortoreksji zalicza się:

restrykcyjne liczenie kalorii,
eliminacja produktów, które w przekonaniu chorego są niezdrowe,
rygorystyczne przeprowadzanie intensywnych treningów,
samodzielne przygotowywanie wszystkich posiłków,
odmowa spożywania jedzenia poza domem,
obsesyjne sprawdzanie składu każdego produktu w sklepie.

Co ciekawe, zaangażowanie ortorektyka w tematykę odżywiania nie zawsze idzie w parze z jego wiedzą. Wybory żywieniowe często dyktują kolorowe pisma, artykuły na portalach społecznościowych, a nie rozmowa z dietetykiem i wyniki badań.

Do diagnozy ortoreksji służy szereg testów. Starsze narzędzia to m.in. Test Bratmana i ORTO-15. Nowsze rozwiązanie to np. Dusseldorf Orthorexia Scale.

Można zastanawiać się, co złego wynika z tak drobiazgowego podejścia do odżywiania. Wbrew pozorom ortoreksja to poważne schorzenie, które może wyrządzić wiele szkód nie tylko w organizmie. Do jej skutków zalicza się m.in.:

Niedobór witamin i minerałów

Wynika on z faktu przyrządzania posiłków pozbawionych wielu składników, które zostały uznane przez chorego za niewystarczająco zdrowe.

Niechęć do wspólnego spożywania posiłków

Ortorektycy mogą celowo unikać spotkań ze znajomymi lub rodziną, ponieważ spożywanie tych samych posiłków co inni, kojarzy im się z łamaniem swoich zasad, reguł i sabotowaniem własnych wysiłków.

Trudności w zarządzaniu czasem

Ortoreksja pociąga za sobą konieczność częstego robienia zakupów i spędzania ogromnych ilości czasu w kuchni.

Warto pamiętać, że dieta to sposób odżywiania, który powinien być zawsze dopasowany do potrzeb konkretnej osoby. Nigdy nie polega ona na nierozważnym eliminowaniu kolejnych produktów z jadłospisu!

Na czym polega zdrowe odżywianie?

Zdrowe odżywianie to takie, które dostarcza naszemu organizmowi nie tylko odpowiednią ilość kalorii, ale także:

wszystkie makroskładniki i mikroskładniki w odpowiedniej ilości,
witaminy i minerały,
wodę.

Dieta zawsze musi uwzględniać stan zdrowia konkretnej osoby, jej potrzeby i preferencje smakowe. W inny sposób muszą być skomponowane posiłki dla sportowca, a inaczej wygląda menu pracownika, który wykonuje pracę siedzącą.

Na zdrowe odżywianie składa się również ilość i gęstość energetyczna poszczególnych posiłków, dopasowanie pór jedzenia. Dbanie o te wszystkie rzeczy samemu potrafi być czasochłonne i wymaga sporej wiedzy na temat żywienia i funkcjonowania organizmu.

Jeżeli zależy Ci na zdrowym odżywianiu, ale nie chcesz spędzać długich godzin w kuchni, sprawdź menu Nice To Fit You. Wiemy, że w dietetyce nie ma uniwersalnych rozwiązań, dlatego mamy dla Ciebie m.in. zbilansowaną dietę Daily, ekskluzywne posiłki Foodie, czy ProActive od naszego trenera personalnego. Znajdź to, czego potrzebujesz!