Zdrowa dieta w insulinooporności. Co jeść a czego unikać?
NTFY
Spis treści
Dieta w insulinooporności – jakich produktów należy unikać?
Insulina to hormon wydzielany w trzustce, którego zadaniem jest regulowanie (obniżanie) poziomu glukozy we krwi. Jego wydzielanie ma charakter pulsacyjny i jest wpisane w rytm dobowy – rano wydziela się go najwięcej, w nocy najmniej. Zaburzenia gospodarki węglowodanowej jak insulinooporność mogą prowadzić do wielu problemów, w tym nadwagi, zwiększonego ryzyka cukrzycy, zaburzeń płodności oraz chronicznego poczucia zmęczenia. Jakie badania w insulinooporności warto wykonać i jak powinna wyglądać zdrowa dieta osoby cierpiącej na tę chorobę?
Czym jest insulinooporność?
W zdrowym organizmie podniesienie poziomu glukozy we krwi powoduje wyrzut insuliny, która wtłacza cukier do komórek w celu obniżenia jego stężenia w ustroju. U osób chorych na insulinooporność ten mechanizm nie działa prawidłowo. Tkanki organizmu nie reagują na podniesiony poziom insuliny, nawet jeżeli trzustka produkuje jej coraz więcej.
Insulinooporność może występować w różnych postaciach:
- receptorowej – w organizmie występuje zbyt mało receptorów insulinowych albo nie reagują one w sposób właściwy;
- przedreceptorowej – problem leży w strukturze hormonu, która nie jest prawidłowo odczytywana przez działające prawidłowo receptory;
- postreceptorowej – ma związek z nieprawidłową budową transporterów glukozy (GLUT-1, -2, -3, -4 oraz -5);
- obwodowej – dotyczy określonych tkanek i organów, np. mięśni, tkanki tłuszczowej;
- wątrobowej – dotyczy funkcjonowania wątroby.
Ryzyko wystąpienia insulinooporności jest tym większe, im liczniejsze stają się czynniki ryzyka. Można do nich zaliczyć m.in. otyłość trzewno-brzuszną. Wydzielane przez adipocyty interleukiny oraz plazminogen-1 zmniejszają wrażliwość komórek na insulinę.
Kolejnym czynnikiem jest PCOS, czyli zespół policystycznych jajników. Objawia się on hiperandrogenizmem (osłabieniem cech kobiecych i uwypukleniem cech męskich wskutek nadmiernego wydzielania androgenów). PCOS może prowadzić nawet do niepłodności.
Insulinooporność częściej zdarza się u osób rasy kaukaskiej. Badania potwierdzają, że rzadziej dotyka pacjentów pochodzenia indyjskiego czy azjatyckiego.
Na insulinooporność powinny uważać nie tylko osoby dorosłe. Diagnozuje się ją również u dzieci, zwłaszcza w okresie pokwitania (10,5-13 lat u dziewczynek oraz 12,5-15 lat u chłopców). Nieleczona choroba może prowadzić m.in. do rozwoju cukrzycy.
Dalsza część artykułu poniżej.
Jakie badania w insulinooporności wykonać?
Leczenie insulinooporności polega na dobraniu odpowiedniej diety i uzupełnieniu ją o aktywność fizyczną dopasowaną do możliwości chorego. Jakie badania w insulinooporności warto wykonać, aby ustalić strategię postępowania?
Metoda klamry metabolicznej (euglikemicznej) polega na ustaleniu, ile glukozy musi przyjąć pacjent, aby utrzymać stały poziom cukru we krwi. Badanie polega na dożylnym podawaniu insuliny przez 120 minut, a następnie co 5 minut z odznaczaniem glikemii. W stanie równowagi szybkość podawania insuliny zrównuje się z szybkością jej wychwytu przez komórki, co pomaga określić wrażliwość na hormon.
Kolejnym badaniem w insulinooporności jest test supresji endogennej insuliny. Odbywa się on poprzez podawania adrenaliny i propanololu. U osób z insulinoopornością stężenie glikemii będzie przekraczało normę.
Przydatnym badaniem w insulinooporności jest również test tolerancji insuliny. Pacjent otrzymuje doustnie dawkę hormonu, a następnie bada się zmianę stężenia glukozy w czasie. Słaba reakcja lub jej brak uzasadnia podejrzenia oporności na insulinę. Istotny spadek poziomu cukru (nawet o kilkadziesiąt procent) wskazuje prawidłową reakcję na hormon.
Do innych badań w insulinooporności można również zaliczyć pomiar hemoglobiny glikowanej, krzywą cukrową lub badanie HOMA-IR (ang. Homeostatic Model Assessment – Insulin Resistance). Potwierdzenie stanu oporności insulinowej uzasadnia skierowanie pacjenta do diabetologa, endokrynologa lub ginekologa, w zależności od przyczyn wystąpienia zaburzenia.
Zdrowa dieta w insulinooporności
Zdrowa dieta to istotny element w walce z insulinoopornością. To od niej zależy, czy organizm będzie w stanie poradzić sobie ze schorzeniem czy pogłębiające się problemy hormonalne doprowadzą do wystąpienia powikłań.
W zdrowej diecie dla osób z opornością insulinową nie powinno być miejsca na węglowodany proste oraz produkty o wysokim indeksie glikemicznym. Powodują one gwałtowne zwiększenie stężenia glukozy we krwi, a w ślad za nim – wydzielanie się dużych ilości insuliny. W praktyce oznacza to eliminację:
- słodyczy, dosładzanych napojów oraz wyrobów cukierniczych;
- jasnego pieczywa;
- płatków śniadaniowych z dodatkiem cukru;
- przetworów mlecznych z dodatkiem cukru (smakowe jogurty, maślanki, mleka);
- potraw smażonych oraz silnie przetworzonych (np. fastfoody, przetwory mięsne).
Ich miejsce powinny zająć produkty pełnoziarniste (np. płatki owsiane, makaron razowy), chude mięso (gotowane lub duszone) oraz duża ilość warzyw i owoców. Zawierają one nie tylko ważne witaminy i minerały, ale również błonnik i antyoksydanty. W zdrowej diecie nie powinno również zabraknąć tłustych ryb (np. łosoś, pstrąg, karp). Znajdują się w nich duże ilości nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz witamin A, D, E i K.
Jeżeli szukasz zdrowej diety, sprawdź ofertę NTFY. Mamy dla Ciebie aż 7 menu, spośród których z pewnością wybierzesz coś dla siebie. Dla osób z insulinoopornością polecamy w szczególności jadłospis ProActive oraz Light DG&DF. W każdym menu przewidzieliśmy przynajmniej jeden posiłek o niskim indeksie glikemicznym.
Nice To Fit You – dieta, z którą wszystko można
Smart 10
od
5600 zł
/ dzień
(za 5 posiłków)
10 dań do wyboru
w codziennym menu!
Pełna elastyczność w wyborze dań, ilości posiłków i kaloryczności.
Dostęp do dańz różnych diet:
do wyboru posiłki mięsne i wegetariańskie.
Basic 20
od
6599 zł
/ dzień
(za 5 posiłków)
20 dań do wyboru
w codziennym menu!
Pełna elastyczność w wyborze dań, ilości posiłków i kaloryczności.
Wybór menu z diet:
Plus 35
od
7249 zł
/ dzień
(za 5 posiłków)
35 dań do wyboru
w codziennym menu!
Pełna elastyczność w wyborze dań, ilości posiłków i kaloryczności.
Wybór menu z diet:
Super 45
od
8249 zł
/ dzień
(za 5 posiłków)
45 dań do wyboru
w codziennym menu!
Pełna elastyczność w wyborze dań, ilości posiłków i kaloryczności.
Wybór menu z diet:
Bibliografia:
https://dietetycy.org.pl/insulinoopornosc-u-dzieci/
https://dietetycy.org.pl/wisp1-a-insulinoopornosc-i-stan-zapalny/
https://dietetycy.org.pl/czym-jest-insulinoopornosc/
