-
09.06.2025
-
5 min czytania
Dzisiaj na tapet bierzemy warzywa niskowęglowodanowe – to ważna kwestia, którą warto dobrze omówić.
Dlaczego nie należy całkowicie rezygnować z warzyw na diecie low-carb? Jakie produkty wpisują się w ten model żywienia? Których warzyw lepiej unikać, aby nie zjeść założonych ilości węglowodanów już w pierwszym posiłku?
Węglowodany w warzywach – skąd się biorą i jak je liczyć?
Już na wstępie warto zaznaczyć, że warzywa (z pewnymi wyjątkami) są grupą produktów, którą zazwyczaj zalicza się do tych niskowęglowodanowych. Niemniej, jeśli ograniczamy ogólną ilość tego makroskładnika w diecie, zmienia się nieco rozumienie pojęć „dużo” czy „mało”. Już niewielka ilość węglowodanów może nie wpisywać się w założenia menu.
Z tego względu niektóre warzywa niestety nie będą najlepszym wyborem na diecie low-carb – na szczęście lista jest długa i znajdują się na niej takie produkty, które z powodzeniem można uwzględniać w planowaniu niskowęglowodanowych posiłków.
Węglowodany w warzywach występują głównie jako skrobia, cukry proste i błonnik. Najwięcej „trudności” w diecie niskowęglowodanowej sprawiają warzywa skrobiowe: ziemniaki, bataty, kukurydza oraz większość roślin strączkowych.
Z jakiego powodu? Warzywa bulwiaste i korzeniowe dostarczają największe ilości skrobi przy równoczesnej, stosunkowo niskiej zawartości błonnika pokarmowego – wiąże się to z tym, że podnoszą poziom glukozy we krwi szybciej niż np. warzywa liściaste czy kapustne.
Cukry proste pojawiają się głównie w burakach, marchwi i dyni. Występują w znacznie mniejszych ilościach, jednak przy spożywaniu dużych porcji danych produktów nie można ich ignorować.
- Ważna informacja dla osób pilnujących limitu węglowodanów: do bilansu wlicza się wyłącznie węglowodany przyswajalne – czyli sumę skrobi i cukrów prostych po odjęciu błonnika.
Nie należy skupiać się wyłącznie na tym, jak ograniczyć węglowodany, a na tym jak robić to z głową.
Sprawdź
diety NTFY
Warzywa skrobiowe – produkty, które trudno włączyć do diety low carb
Produkty bogate w skrobię i cukry proste mogą wypełnić cały dzienny limit węglowodanów w jednym posiłku. Największe wyzwanie stanowią:
- ziemniaki (ok. 17 g węglowodanów w 100 g),
- bataty (20 g/100 g),
- kukurydza (15-20 g/100 g),
- groszek zielony (12-15 g/100 g),
- buraki (9-10 g/100 g),
- marchew (7-8 g/100 g),
- dynia (7-8 g/100 g),
- większość roślin strączkowych (ponad 12 g/100 g).
W tradycyjnej diecie powyższe produkty zaliczymy raczej do tych o niskiej zawartości węglowodanów. Porównując je chociażby do produktów zbożowych (np. chleba pszennego 41 g/100 g), możemy mówić o naprawdę niewielkich ilościach tego makroskładnika – 2-4 razy mniejszych. Tutaj właśnie pojawia się wspomniana wcześniej kwestia rozumienia pojęcia „dużo”/„mało”.
Jakie warzywa można jeść na diecie niskowęglowodanowej? Jeśli Twoje założenia nie są bardzo restrykcyjne, produktów z powyższej listy nie musisz całkowicie ograniczać. Mając świadomość, ile węglowodanów dostarcza dane warzywo, bez trudu możesz wkomponować je w swoje menu.
- Należy jednak ująć to w dziennym bilansie – zamiast gotować „na oko”, odważ np. 80 g pieczonej dyni czy 60 g gotowanej soczewicy.
Dlaczego już kolejny raz to podkreślamy? Ponieważ teraz przejdziemy do omówienia warzyw niskowęglowodanowych – to produkty, w przypadku których nie trzeba przykładać tak dużej uwagi w kontrolowaniu wielkości porcji.
Jakie warzywa mają najmniej węglowodanów? Węglowodany przyswajalne i błonnik – co warto wiedzieć?
Węglowodany przyswajalne (skrobia i cukry proste – inaczej węglowodany „netto”) to te, które po strawieniu realnie wpływają na poziom glukozy we krwi. Przeciwieństwem jest błonnik pokarmowy – ten nie zostaje wchłonięty, za to wspiera perystaltykę jelit, wydłuża sytość po posiłku i pomaga utrzymać stabilny poziom glukozy.
- Dlatego licząc węglowodany przyswajalne z warzyw, zawsze odejmuje się ilość błonnika od wartości ogółem – to kwestia, która tłumaczy, dlaczego wiele produktów z tej grupy okazuje się bezpiecznym wyborem nawet na ścisłej diecie low-carb.
Najlepiej sprawdzają się te warzywa, które mają dużo błonnika, a mało węglowodanów netto. Przykład: brokuł, kalafior, brukselka, kapusta, sałata, szpinak, ogórek, cukinia, rzodkiewka czy seler naciowy.
Warzywa niskowęglowodanowe – tabela
Czas na praktyczną ściągę. Sprawdź listę dwudziestu warzyw, które bez obaw możesz wprowadzić do jadłospisu low-carb – nasi dietetycy kierują się nią w opracowywaniu jadłospisów diety pudełkowej Niski IG i wielu innych menu ukierunkowanych na ograniczenie węglowodanów.
Wartości podano dla surowych warzyw w przeliczeniu na 100 g produktu.
Warzywo | Węglowodany ogółem [g/100 g] | Błonnik [g/100 g] | WP – Węglowodany przyswajalne [g/100 g] |
Ogórek | 3,6 | 0,5 | 3,1 |
Cukinia | 3,1 | 1,0 | 2,1 |
Rukola | 3,6 | 1,6 | 2,0 |
Sałata | 2,8 | 1,3 | 1,5 |
Brokuł | 6,6 | 2,6 | 4,0 |
Kalafior | 4,7 | 1,9 | 2,8 |
Kapusta biała | 5,8 | 2,5 | 3,3 |
Kapusta pekińska | 2,2 | 1,0 | 1,2 |
Brukselka | 9,0 | 3,8 | 5,5 |
Szpinak | 3,6 | 2,2 | 1,4 |
Seler naciowy | 3,0 | 1,6 | 1,4 |
Rzodkiewka | 3,4 | 1,6 | 2,8 |
Bakłażan | 5,9 | 3,0 | 2,9 |
Pomidor | 3,9 | 1,2 | 2,7 |
Papryka czerwona | 6,0 | 2,1 | 3,9 |
Roszponka | 2,2 | 1,6 | 0,6 |
Kiełki brokuła | 2,0 | 1,0 | 1,0 |
Kalarepa | 6,2 | 3,6 | 2,6 |
Fasolka szparagowa | 7,0 | 2,7 | 4,3 |
Jarmuż | 4,4 | 4,1 | 0,3 |
Jak korzystać z tabeli? To naprawdę proste. Spójrz, jak przygotować śniadanie niskowęglowodanowe.
Śniadaniowy bowl z jajkiem i wędzonym łososiem
Składniki:
- 2 jajka
- 50 g wędzonego łososia
- 60 g rukoli (1,2 WP)
- 50 g rzodkiewek (1,3 WP)
- 160 g pomidora (4,1 WP)
- 2 łyżki jogurtu naturalnego
- 1 łyżeczka soku z cytryny
- 1 łyżka oliwy z oliwek
- 10 g pestek dyni (0,5 WP)
Przygotowanie:
- Jajka ugotuj na twardo.
- Wszystkie warzywa umyj i pokrój.
- Wymieszaj jogurt, oliwę i sok z cytryny. Dodaj ulubione przyprawy.
- Przełóż wszystko do miski, polej dressingiem i posyp pestkami dyni.
Bibliografia
- USDA. FoodData Central Food Details. 2025. Pobrane z: https://fdc.nal.usda.gov/
- Rychlik, E., Stoś, K., Woźniak, A., Mojskiej, H. (2024). Normy żywienia dla populacji Polski. Warszawa: Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – Państwowy Instytut Badawczy.
- Kunachowicz, H., Przygoda, B., Nadolna, I., Iwanow, K. (2017). Tabele składu i wartości odżywczej żywności. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.