-
07.12.2020 -
7 min czytania
Najnowsze
5 min czytania
Poznaj pięć aspektów, które pomogą Ci wprowadzić zdrowe nawyki na stałe.
Czym są zdrowe nawyki żywieniowe i jak je wprowadzić? Nie bój się zamian
Może zabrzmi to dość kontrowersyjnie: zmienianie swoich nawyków nie jest przyjemne.
Definicja „nawyku” określa go jako zachowanie, do którego jesteś przyzwyczajony. Żeby je zmienić, trzeba się wysilić. A nikt z nas przecież nie lubi wychodzić ze swojej strefy komfortu, prawda?
Chociaż jest to w pewien sposób wymagające, wcale nie jest niemożliwe. Sam fakt tego, że czytasz ten artykuł, wskazuje na to, że działasz! A to pierwszy krok do sukcesu.
Zdrowe nawyki żywieniowe to fundament dobrego zdrowia, energii oraz długowieczności. Zdefiniować je można jako zespół codziennych praktyk związanych z wyborem, przygotowywaniem i spożywaniem posiłków, które wspierają prawidłowe funkcjonowanie organizmu, poprawiają samopoczucie i pomagają zapobiegać chorobom. Ich podstawą jest spożywanie różnorodnych, naturalnych i jak najmniej przetworzonych produktów spożywczych, które dostarczają niezbędnych składników odżywczych, takich jak białka, tłuszcze, węglowodany, witaminy i minerały. Ale to nie wszystko! Ważne jest także odpowiednie nawodnienie, unikanie napojów słodzonych i alkoholu, jedzenie w spokojnej atmosferze, utrzymanie regularności posiłków czy aktywność fizyczna.
Zdrowe nawyki żywieniowe to styl życia, który pozwala czuć się dobrze zarówno fizycznie, jak i psychicznie.
Sprawdź dokładnie, “z czym to się je” i dowiedz się, jak w kilku krokach wprowadzić zdrowe nawyki do swojej codzienności!
Sprawdź
diety NTFY
Zmiana nawyków żywieniowych – jak zacząć?
1. Zrozum swoje potrzeby i cele
Każda zmiana zaczyna się od zrozumienia, dlaczego chcesz to zrobić. Może zależy Ci na poprawie zdrowia, wyrzeźbionej sylwetce lub po prostu lepszym samopoczuciu. Czy wiesz, że wszystkie te kwestie (i wiele innych) nieodłącznie powiązane jest z dietą?
Określenie celu pozwala lepiej planować i motywuje do działania.
Ważne jest, aby Twoje cele były realistyczne. Na przykład, zamiast zakładać całkowitą rezygnację z ulubionych potraw, zaplanuj ich zdrowsze wersje.
Jak wprowadzić zdrowe nawyki żywieniowe? Przede wszystkim nie ruszaj z motyką na słońce.
2. Planuj posiłki i rób przemyślane zakupy
Planowanie to podstawa zdrowego odżywiania. Bez pomysłu łatwo sięgnąć po gotowe, mniej zdrowe produkty. Na początku tygodnia „rozpisz” (w telefonie czy na papierze) to, co będziesz jeść. Stwórz listę zakupów. Dzięki temu unikniesz impulsywnych decyzji w sklepie i zaoszczędzisz czas w kuchni.
- Jak dbać o zdrowie? Co jest sekretem sukcesu? Uwzględniaj te produkty, które lubisz i które Ci służą. Nie lubisz selera naciowego? Naprawdę nie musisz go jeść, aby schudnąć (nawet jeśli gdzieś usłyszałeś, że „świetnie odchudza”). Często jesz pizzę? Zastanów się, jak możesz szybko przygotować zdrowszą wersję w domu – gotowy spód z dobrym składem lub zwykła tortilla, mozzarella light i ulubione dodatki – pizza w 15 min (już z pieczeniem) gotowa!
Podczas zakupów skup się na produktach, które są jak najmniej przetworzone. Wybieraj świeże warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, produkty bogate w zdrowe tłuszcze (np. orzechy, oliwę, olej rzepakowy) oraz chude źródła białka (np. drób, ryby i rośliny strączkowe). Unikaj produktów z długą listą składników, szczególnie tych zawierających dużo cukru, soli i tłuszczów trans.
Kiedy już masz składniki, zadbaj o to, aby zawsze mieć pod ręką szybkie, zdrowe przekąski. Orzechy, jogurty naturalne czy owoce to dobre alternatywy dla słodyczy. Jeśli masz gotowe składniki, przygotowanie zdrowego posiłku zajmie Ci mniej czasu niż zamawianie fast-foodów.
3. Jedz regularnie i w odpowiednich porcjach
Regularność w jedzeniu pomaga utrzymać stabilny poziom energii w ciągu dnia i unikać napadów głodu.
Pomyśl – jeśli ostatni Twój posiłek był o 10:00 (np. przekąska w pracy), to nic dziwnego, że po powrocie do domu o 18:00 (6 godzin później!) jedyne, o czym myślisz, to ten pyszny batonik, który masz zbunkrowany w kuchennej szafce.
- Optymalnym rozwiązaniem są 3 większe posiłki i 2 mniejsze przekąski w ciągu dnia. Ważne, aby przerwy między posiłkami nie były zbyt długie – najlepiej około 3-4 godziny.
Nie musisz liczyć kalorii co do jednej, ale warto kontrolować wielkość porcji. Zbyt duże porcje prowadzą do przejadania się, a zbyt małe do niedoborów.
- Staraj się, aby każdy posiłek zawierał białko, zdrowe tłuszcze i węglowodany złożone. Na przykład na obiad możesz wybrać grillowaną pierś kurczaka, kaszę bulgur i dużą porcję warzyw. Przekąska? Jogurt naturalny, kostka czekolady i mandarynki.
Czy brak Ci czasu? Pomyśl o cateringu. Znajdź ulubiony wariant menu – sprawdź dietę pudełkową Glow Up, Smart lub Veggy.
Uważność podczas jedzenia także ma znaczenie. Jedz wolniej i staraj się dokładnie przeżuwać każdy kęs. Dzięki temu szybciej zauważysz, że już po prostu się najadłeś. Zmiana nawyków żywieniowych wymaga nie tylko uważnego dobierania produktów, ale także zwrócenia uwagi na higienę jedzenia. I nie chodzi tu wcale o mycie rąk! Ale o to, w jakich okolicznościach spożywamy posiłki.
4. Zastępuj niezdrowe nawyki zdrowszymi alternatywami
Nie musisz od razu rezygnować ze wszystkich ulubionych potraw. Znajdź ich zdrowsze wersje. Na przykład zamiast smażonych frytek wybierz pieczone w piekarniku. Jeśli lubisz słodycze, przygotuj domowe batony na bazie płatków owsianych, masła orzechowego i miodu.
Zamiast napojów gazowanych wybieraj wodę z dodatkiem cytryny, mięty lub owoców. Ograniczenie cukru w diecie jest jednym z pierwszych kroków, które przynosi widoczne efekty. Stopniowa zmiana smaku pomoże Ci przyzwyczaić się do nowych produktów i sprawi, że po jakimś czasie nie będziesz tęsknił za tymi mniej zdrowymi.
Zadbaj o to, aby nie trzymać w domu przekąsek, które kuszą. Jeśli nie masz ich pod ręką, łatwiej sięgniesz po owoce czy orzechy. Nawet drobne zmiany w tym obszarze przynoszą w dłuższej perspektywie duże korzyści.
- Nie popadaj jednak w skrajności. Chcesz zjeść czekoladę czy ulubione chipsy? Po prostu to zrób. Zwróć uwagę na porcję. Nie katuj się wyrzutami sumienia. Zdrowy styl życia nie jest czarno-biały. Zasada „wszystko albo nic” tutaj się nie sprawdza.
5. Bądź wytrwały, ale elastyczny
Budowanie zdrowych nawyków żywieniowych wymaga czasu. Nie oczekuj, że z dnia na dzień wszystko będzie idealne.
- Jeśli zdarzy Ci się gorszy dzień, nie obwiniaj się – wróć do swojego planu przy kolejnym posiłku. Nie próbuj „odrabiać” dodatkowych kalorii głodówkami ani katorżniczymi treningami. Nie prowadzi to do niczego innego, niż do psucia swojej relacji z jedzeniem.
Ważne jest, aby nie traktować zdrowego odżywiania jako ograniczenia, ale jako inwestycję w swoje zdrowie i samopoczucie.
Elastyczność w planowaniu pomaga w dłuższym utrzymaniu nawyków. Jeśli wiesz, że w danym dniu nie będziesz mieć czasu na przygotowanie posiłku, zabierz ze sobą wcześniej przygotowany lunchbox.
Masz chęci, ale brakuje Ci pomysłów na dbanie o zdrowe nawyki żywieniowe? Przepisy dostępne w internecie to nieskończone źródło inspiracji!
Monitoruj swoje postępy. Zapisuj, co udało Ci się wprowadzić, a nad czym jeszcze chcesz popracować. Jeśli czujesz, że potrzebujesz pomocy, nie wahaj się umówić wizyty u dietetyka. To specjalista, który nie tylko pomaga pozbyć się dodatkowych kilogramów – dietetyk wyjaśnia, czym są zdrowe nawyki żywieniowe i jak skutecznie wprowadzić je do swojej rutyny.
Bibliografia
- Brytek-Matera, A., & Adamczyk-Zientara, M. (2023). Psychodietetyka. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
- Pietrzykowska, E. Wierusz-Wysocka, B.(2008). Psychologiczne aspekty nadwagi, otyłości i odchudzania się. Pol. Merk. Lek, 24(143), 472.
- Czepczor-Bernat, K., & Brytek-Matera, A. (2020). Psychologiczne aspekty nadwagi i otyłości: teoria i praktyka. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
- Gruszczyńska, M., Bąk-Sosnowska, M., & Plinta, R. (2015). Zachowania zdrowotne jako istotny element aktywności życiowej człowieka. Stosunek Polaków do własnego zdrowia. Hygeia Public Health, 50(4), 558-565.
- Różycka, J. (2020). Wybrane zagadnienia psychodietetyki: narzędzia i metody pracy z osobami z nieprawidłowymi nawykami żywieniowymi. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
