-
17.06.2024 -
5 min czytania
Najnowsze
9 min czytania
Białko w diecie – makroskładnik, który w ostatnim czasie bardzo często wskazany jest jako najważniejszy element diety. Chociaż faktycznie wykazuje specyficzne właściwości, to pełni tak samo ważne funkcje w organizmie, jak tłuszcze i węglowodany. Dlaczego więc jadłospis diety wysokobiałkowej cieszy się tak dużą popularnością?
Czym jest dieta wysokobiałkowa?
Już sugerując się samą nazwą, nietrudno się domyślić, że dieta białkowa od standardowych zasad żywienia różni się ilością tego makroskładnika w codziennym jadłospisie. Polega na zwiększeniu jego spożycia – zwykle do około 25-35% całkowitego zapotrzebowania kalorycznego. Ogólne zalecenia dietetyczne sugerują, aby białko stanowiło około 10-20% energii, jednak częściej stosuje się przelicznik na ilość gramów na kilogram masy ciała.
Ile białka w diecie wysokobiałkowej? Standardowa dieta zaleca spożycie 0,8-1,2 g/kg m.c., natomiast jadłospis wysokobiałkowy powinien uwzględniać od 1,5 g do nawet 2,2 g białka na kilogram masy ciała. Przyjęcie tych wartości w przeliczeniu na procenty odzwierciedla wskazane wyżej zakresy.
Białko jest niezbędnym składnikiem odżywczym, który wspiera budowę i regenerację mięśni, produkcję enzymów i hormonów oraz utrzymanie zdrowych kości i skóry. Czy zwiększenie spożycia białka w diecie będzie przyczyniać się do poprawy wszystkich tych procesów? – Pośrednio tak, jednak nie tylko.
Kiedy stosować dietę z dużą ilością białka?
Dieta bogata w białko jest szczególnie zalecana w określonych sytuacjach i dla pewnych grup osób. Najczęściej korzystają z niej sportowcy oraz osoby aktywne fizycznie, które potrzebują większej ilości tego makroskładnika ze względu na większą potrzebę regeneracji i chęć rozbudowy masy mięśniowej.
Jeśli szukasz wsparcia dietetycznego w osiąganiu jeszcze lepszych efektów, dieta wysokobiałkowa w formie cateringu dietetycznego może znacznie ułatwić Ci planowanie swoich posiłków. Wypróbuj dietę pudełkową ProActive i ciesz się idealnie skomponowanym menu.
Przepisy diety wysokobiałkowej najczęściej kojarzy się z dietą sportowców, jednak zwiększenie ilości produktów bogatych w białko ma także zastosowanie w przypadku osób, które dążą do redukcji masy ciała. Ten makroskładnik charakteryzuje się cechami, które zwiększają sytość posiłków i obniżają ich indeks glikemiczny.
Dodatkowo potwierdzono, że zwiększona ilość białka w diecie podczas odchudzania, działa ochronnie na objętość tkanki mięśniowej. W wyniku wprowadzenia deficytu kalorycznego organizm spala nie tylko tkankę tłuszczową, ale także mięśnie – jest to związane z naturalnymi procesami fizjologicznymi, jednak dzięki wysokiej podaży białka w diecie może zminimalizować ten efekt, zachować bardziej pożądany skład masy ciała i jeszcze bardziej poprawić wygląd sylwetki.
Dieta wysokobiałkowa jest także pomocna w przypadku osób starszych. Przeciwdziała naturalnej utracie masy mięśniowej związanej z wiekiem. Co więcej, zwiększone spożycie białka może wspierać procesy regeneracyjne organizmu – jest to szczególnie przydatne w okresach rekonwalescencji po operacjach, zabiegach, a także w okresach choroby.
Sprawdź
diety NTFY
Skutki uboczne diety wysokobiałkowej
Czy włączenie dużej ilości proteinowych produktów w diecie wysokobiałkowej jest dla nas zdrowe? Wokół białka narosło wiele mitów, a najpopularniejszym z nich jest ten, który przestrzega przed szkodliwym działaniem tego makroskładnika na nerki.
Rozwiejemy wszelkie wątpliwości raz na zawsze – jeśli Twoje nerki pracują prawidłowo (tzn. nie leczysz się na zaburzenia ich pracy i Twoje wyniki są prawidłowe), nie musisz obawiać się produktów wysokobiałkowych.
Udowodniono, że diety z większą ilością białka są w pełni bezpieczne. Niemniej jednak zaznaczamy, że tylko wtedy, jeśli są prawidłowo zbilansowane. Poza białkiem w diecie należy uwzględnić węglowodany, tłuszcze, a także produkty, które będą dostarczać wszystkich niezbędnych składników mineralnych i witamin.
Pamiętaj, że jak w każdym przypadku to skrajności są dla nas zagrożeniem. Jeśli nagle zwiększysz ilość białka w swoim jadłospisie, to faktycznie mogą wystąpić u Ciebie skutki uboczne diety wysokobiałkowej. Możesz doświadczyć dyskomfortu trawiennego, wzdęć, zaparć lub biegunek, a jeśli głównym źródłem białka będzie nabiał (jogurty proteinowe, twaróg, serwatkowe lub kazeinowe odżywki białkowe), to być może zaobserwujesz pogorszenie stanu cery.
Z tego względu warto zwiększać ilość białka w diecie z umiarem, dostosować ją do swoich potrzeb, a w razie problemów sięgnąć po fachowe wsparcie – dietetyka lub wysokiej jakości cateringu dietetycznego.
Co jeść na diecie wysokobiałkowej?
Przedstawiamy przykładowe menu, które inspirowane jest daniami jadłospisu diety wysokobiałkowej na 7 dni w wariancie ProActive. Brzmi pysznie, a jeszcze lepiej smakuje.
- Śniadanie: Twarogowy omlet z malinami i nasionami chia
- Drugie śniadanie: Proteinowy czekoladowy deser
- Obiad: Kotleciki w sosie pomidorowym z serem i pieczonymi warzywami
- Podwieczorek: Kąski z indyka w sosie słodko-kwaśnym
Kolacja: Zapiekana cukinia z jajkiem i parmezanem
Bibliografia
- Szczuko, M., Pieszak, N., Jamioł-Milc, D., & Stachowska, E. (2020). Dieta proteinowa w świetle zasad racjonalnego żywienia. Analiza składu jadłospisów.
- Jarosz, M., Charzewska, J., Wajszczyk, B., & Chwojnowska, Z. (2019). Czy wiesz, ile potrzebujesz białka. Instytut Żywności i Żywienia. Warszawa.
- Jarosz, M., Rychlik, E., Stoś, K., & Charzewska, J. (2020). Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie (Vol. 83). Warsaw, Poland: Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-Państwowy Zakład Higieny.
- Cichosz, G., Czeczot, H. (2021). Białka–niedoceniany składnik diety. Postępy Nauk o Zdrowiu, 2, s. 58-78.
- Wu, G. (2016). Dietary protein intake and human health. Food & function, 7(3), 1251-1265.
- Pietrzak-Stępień, M. (2023). Available therapies for the treatment of obesity. Are lifestyle modifications and pharmacotherapy enough to reduce weight? – review of the literature. Journal of Education, Health and Sport, 44(1), 128–155. https://doi.org/10.12775/JEHS.2023.44.01.009
