-
30.05.2022 -
5 min czytania
Najnowsze
9 min czytania
Dieta wegańska i wegetariańska — najważniejsze różnice
Diety roślinne opierają się na wykluczeniu z jadłospisu produktów pochodzenia zwierzęcego, jednak stopień ograniczenia spożycia może się różnić. Wegetarianizm i weganizm to dwa najpopularniejsze sposoby żywienia oparte na produktach roślinnych — co odróżnia od siebie obie diety? Dieta wegetariańska wyklucza z codziennego jadłospisu mięso i ryby, jednak dopuszcza spożywanie produktów pochodzenia zwierzęcego takich jak jajka, mleko i jego przetwory.
A jak przejść na weganizm? Dieta wegańska jest bardziej restrykcyjna, ponieważ eliminuje z codziennego menu wszelkie produkty pochodzenia zwierzęcego. Oznacza to wykluczenie mleka, jaj, miodu i innych produktów odzwierzęcych.
Różnice te często mają swoje odzwierciedlenie także w motywacjach stojących za wyborem jednej z diet. Wegetarianizm często wiąże się ze współczuciem dla zwierząt i troską o środowisko. Weganizm wchodzi na wyższy poziom etycznego zaangażowania, obejmując także odmowę korzystania z produktów testowanych na zwierzętach, skórzanych ubrań i innych produktów pochodzenia zwierzęcego.
Obalamy MITY — diety roślinne są monotonne i niepełnowartościowe
Wśród osób, które nigdy nie miały do czynienia z weganizmem i wegetarianizmem, powszechne jest myślenie, że obie diety są monotonne i nie dostarczają organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych. Jednakże prawda jest taka, że zarówno dieta wegańska, jak i wegetariańska mogą być niezwykle różnorodne i pełnowartościowe, pod warunkiem odpowiedniego zbilansowania.
Białko
Jednym z najczęściej podnoszonych zarzutów w kontekście praktykowania diet roślinnych jest trudność z dostarczeniem odpowiedniej ilości białka. Białko roślinne może być pełnowartościowe, jeżeli odpowiednio skomponujemy różne źródła aminokwasów egzogennych.
Łączenie w posiłkach różnych źródeł białka roślinnego, takich jak nasiona rośliny strączkowe (np. czerwona fasola, ciecierzyca) i produktów zbożowych (np. ryż brązowy, chleb żytni pełnoziarnisty), może zapewnić dostarczenie w diecie pełnego profilu aminokwasowego.
Wegańska i wegetariańska dieta pudełkowa to doskonały przykład tego, jak można wprowadzić różnorodność do diety roślinnej, nie tracąc przy tym na wartości odżywczej. Oferują one szeroki wybór smaków oraz potraw, łącząc różne rodzaje warzyw, owoców, produktów zbożowych, ziaren, orzechów, nasion i innych składników roślinnych. Niekończące się możliwości łączenia produktów oraz przygotowywania potraw pozwalają na eksplorowanie różnych smaków i tekstur. To sprawia, że diety te mogą być jednocześnie urozmaicone, smakowite i przede wszystkim zdrowe.
Sprawdź
diety NTFY
Witaminy i składniki mineralne
A co z innymi składnikami odżywczymi? Czy konieczna jest suplementacja?
Należy podkreślić, że szczególnie ważnym aspektem jest dostarczenie organizmowi witaminy B12, która naturalnie występuje głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego. Siłą rzeczy osoby przebywające na diecie roślinnej, zwłaszcza wegańskiej, mogą potrzebować suplementacji właśnie tej witaminy. Należy jednak podkreślić, że przyjmowanie witaminy B12 jest dobrze przebadane i w zalecanych dawkach w pełni bezpieczne.
Do innych problematycznych składników w kontekście diet roślinnych (zwłaszcza ścisłej diety wegańskiej) należą również:
- wapń, którego źródłem w diecie są przede wszystkim produkty mleczne;
- żelazo, z uwagi na znacząco lepsze wchłanianie żelaza hemowego, którego źródłem jest głównie mięso i wyroby mięsne, w przeciwieństwie do żelaza niehemowego, które znajduje się w produktach roślinnych;
- kwasy tłuszczowe omega-3 EPA i DHA, które znajdują się w tłustych rybach morskich;
- witamina D, której niedobór występuje u aż 90% polskiego społeczeństwa.
Warto jednak podkreślić, że dostarczenie odpowiedniej ilości wyżej wskazanych składników diety jest jak najbardziej możliwe, jednak może wymagać dużej świadomości dietetycznej.
W przypadku trudności z prawidłowym zbilansowaniem diety roślinnej można (i naprawdę warto!) skorzystać z oferty cateringu dietetycznego. W tym cateringu zarówno wegańska dieta pudełkowa, jak i wegetariańska będą skomponowane z takich produktów, które zapewnią odpowiednią podaż wszystkich niezbędnych składników odżywczych.
Jak diety roślinne wpływają na zdrowie?
Diety roślinne, gdy są odpowiednio zbilansowane, mogą przynieść liczne korzyści zdrowotne. W porównaniu do podstawowych diet, które uwzględniają w jadłospisie produkty odzwierzęce, diety roślinne najczęściej są bardziej bogate w błonnik, witaminy, składniki mineralne i antyoksydanty.
Dieta wegańska i wegetariańska mogą pomóc w kontrolowaniu masy ciała i obniżeniu poziomu cholesterolu. Mogą także przyczynić się do redukcji ryzyka wielu schorzeń przewlekłych, w tym chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy typu 2 oraz niektórych typów nowotworów.
Czy każdy może praktykować dietę wegańską i wegetariańską?
Przeciwwskazania do stosowania diet roślinnych mogą obejmować indywidualne potrzeby zdrowotne, alergie pokarmowe lub inne specyficzne potrzeby zdrowotne. Warto podkreślić, że przed wprowadzeniem znaczących zmian w diecie na własną rękę, zawsze zaleca się konsultację z lekarzem lub dietetykiem.
Dieta czy styl życia? Dieta wegańska i wegetariańska
Weganizm i wegetarianizm, choć zasadniczo związane z dietą, często wykraczają poza samą żywność, stając się stylem życia.
W szczególności weganizm stanowi głębsze zobowiązanie etyczne, nie tylko eliminując produkty pochodzenia zwierzęcego z diety, ale także unikając produktów testowanych na zwierzętach, skórzanych ubrań, a także innych produktów i usług, które mogą powodować cierpienie zwierząt.
