- 18.01.2023
- 7 min czytania
Otyłość – przyczyny, objawy i leczenie
Najnowsze dane publikowane przez NFZ oraz GUS są alarmujące. Aż 60% dorosłych Polaków ma nadwagę, a 25% z nich cierpi z powodu otyłości. Wbrew pozorom nadmierne kilogramy to nie tylko większy wynik na wadze i gorsze samopoczucie, ale także wiele problemów zdrowotnych. Jak skutecznie radzić sobie z nadwagą i otyłością?
Jaka jest różnica między nadwagą, a otyłością?
Zarówno nadwaga, jak i otyłość są związane ze zbyt wysokim poziomem tkanki tłuszczowej występującej w organizmie. Można powiedzieć, że otyłość zawsze jest poprzedzona przez nadwagę. Dietetycy oraz lekarze dokonują rozróżnienia między tymi dwoma stanami zdrowia, posługując się jedną z kilku metod, m.in. pomiarem BMI (ang. Body Mass Index) oraz WHR (ang. Waist-to-Hip Ratio).
Wskaźnik BMI określa stosunek wzrostu do masy ciała. Oblicza się je, dzieląc masę ciała (w kilogramach) przez wzrost podniesiony do drugiej potęgi (wyrażony w metrach). Prawidłowe BMI waha się między 18,5 a 24,99 u osoby dorosłej. Na podstawie tej metody wyróżnia się:
- nadwagę – 25 do 29,99;
- otyłość I. stopnia – 34 do 34,99;
- otyłość II. stopnia – 35 do 39,99;
- otyłość III. stopnia – BMI powyżej 40.
Z kolei metoda WHR uwzględnia obwód pasa w centymetrach i obwód bioder w centymetrach. Iloraz tych współczynników wskazuje na otyłość brzuszną jeśli WHR jest większe lub równe 0,85 u kobiet albo 1,0 u mężczyzn.
Warto zwrócić uwagę, że zbilansowaną dietę nie ma na celu osiągnięcie jak najniższego poziomu BMI lub WHR, ale utrzymanie ich w zdrowych, fizjologicznych granicach. Dzięki temu organizm może funkcjonować w sposób prawidłowy.
BMI oraz WHR nie zawsze będą dobrym sposobem pomiaru prawidłowości masy ciała. Zawodzą m.in. w przypadku dzieci, kobiet w ciąży oraz osób o dużej masie mięśniowej. W ich przypadku warto skorzystać z pomocy dietetyka, który przeprowadzi odpowiedni badania.
Rodzaje otyłości
Otyłość można klasyfikować na kilka różnych sposobów. Jednym z nich jest uwzględnienie przyczyny jej występowania. Wbrew powszechnej opinii nadmierne kilogramy nie muszą być wynikiem spożywania jedzenia niskiej jakości i w nadmiarze lub braku aktywności fizycznej. Te czynniki powodują otyłość wtórną.
Obok niej wyróżnia się też otyłość pierwotną. Odpowiadają za nią predyspozycje genetyczne oraz wrodzone choroby, zaburzające pracę tkanek wydzielniczych.
Wśród wielu dolegliwości powodujących niekontrolowany wzrost masy ciała można wymienić m.in. niedoczynność tarczycy, zespół Cushinga oraz Hashimoto, niedoczynność przysadki mózgowej i związaną z nim za małą ilość hormonu wzrostu.
Z kolei do chorób o podłożu genetycznym zalicza się m.in. zespół Turnera lub Cohena. We wszystkich tych przypadkach spersonalizowaną dietę należy uzupełnić o regularne konsultacje endokrynologiczne, które mają na celu przywrócenie równowagi organizmu i zdrowia.
Inny podział rozróżnia otyłość:
- uogólnioną;
- brzuszną;
- pośladkowo-udową.
Kryterium jest tutaj obszar, w którym gromadzi się tkanka tłuszczowa.
Sprawdź
diety NTFY
Jakie są przyczyny otyłości?
Podstawową przyczyną otyłości jest przede wszystkim nieprawidłowy model żywienia polegający na długotrwałym utrzymywanie dodatniego bilansu kalorycznego oraz przyjmowaniu wysokoprzetworzonych produktów żywnościowych, jak fastfoody, słodycze, ale także alkohol. Nasze ciało otrzymuje w krótkim czasie duże ilości energii, której nie jest w stanie przetworzyć, więc gromadzi je w postaci tkanki tłuszczowej.
Otyłości sprzyja też nieregularne i chaotyczne spożywanie posiłków oraz ich nieprawidłowe przygotowywanie.
Wśród pozostałych przyczyn można wymienić:
- niektóre choroby o podłożu metabolicznym, autoimmunologicznym lub genetycznym;
- przewlekły stres powodujący wzmożoną produkcję glikokortykoidów;
- brak ruchu;
- przyjmowanie zbyt małych ilości płynów oraz ich niewłaściwy dobór.
Ustalenie przyczyny otyłości nie zawsze będzie proste i może wymagać współpracy lekarzy różnych specjalizacji oraz dietetyków. Powinno jednak stanowić punkt wyjścia dla dalszych działań.
Konsekwencje otyłości
Nieleczona otyłość wywołuje negatywne konsekwencje zarówno w sferze fizycznej, jak i psychicznej. Do skutków fizycznych zalicza się przede wszystkim zwiększone ryzyko wystąpienia insulinooporności oraz zachorowania na cukrzycę typu 2, a także problemów sercowo-naczyniowych. U osób otyłych choroby serca występują nawet dwukrotnie częściej niż u pacjentów o prawidłowej masie ciała.
Innym skutkiem jest zaburzenie profilu lipidowego, przejawiające się w wahaniach poziomu cholesterolu całkowitego oraz jego frakcji LDL i HDL oraz triglicerydów.
Kardiolodzy zwracają również uwagę na związek między nadmierną masą ciała a ciśnieniem tętniczym. Aż 80% przypadków nadciśnienia jest wynikiem nadwagi lub otyłości.
Do zaburzeń psychiczny związanych z otyłością zalicza się przede wszystkim depresja, obniżenie samooceny oraz emocjonalne jedzenie.
Jak leczyć otyłość?
Metod leczenia otyłości jest przynajmniej kilka. Zwykle wystarczająca okazuje się stopniowa zmiana stylu życia i uwzględnienie na co dzień zdrowych nawyków takich, jak:
- aktywność fizyczna;
- zdrowa dieta;
- dbanie o nawodnienie;
- regularne spożywanie posiłków.
Uzupełniająco stosuje się farmakologiczne lub terapię behawioralną. Jedynie w ostateczności otyłość leczy się operacyjnie.
Jak pilnować diety?
Jeśli masz trudności z kontrolowaniem apetytu lub nie wiesz, jak zadbać o zdrowie przy otyłości rozważ skorzystanie z diety pudełkowej. To gwarancja zbilansowanych posiłków o gęstości kalorycznej, którą sam określasz. W ofercie Nice To Fit You znajdziesz aż 9 zróżnicowanych menu, które możesz wykorzystać w walce z nadmiernymi kilogramami.
Wypróbuj diety roślinne – wegańską i wegetariańską, białkowo-tłuszczowy jadłospis dla aktywnych albo dietę ketogeniczną. Nasze dania są przygotowywane wyłącznie z najwyższej jakości składników i z zachowaniem wymagań certyfikatów jakościowych. Dzięki temu masz pewność, że odchudzasz się nie tylko skutecznie, ale też zdrowo.
Nice To Fit You – dieta, z którą wszystko można
Nasza Oferta
Twój wybór
Bibliografia: